Το Θραψανό στην υπηρεσία της αγγειοπλαστικής τέχνης

Χωριό του Ηρακλείου Κρήτης 10 χιλιόμετρα νότια του Καστελίου στη επαρχία Πεδιάδος Από αρχαιοτάτων χρόνων έχει παράδοση στη αγγειακή τέχνη Μερικά ευρήματα χρονολογούνται από τη νεολιθική εποχή Η παράδοση αυτή συνεχίζεται μέχρι σήμερα συνεχώς και αδιαλήπτως χωρίς διακοπή  Τα μεγάλα πιθάρια που βρέθηκαν σχεδιάστηκαν και δουλεύτηκαν από Μινωίτικα χέρια Φαίνεται ότι πρώτα τα στέγνωναν στον αέρα η στον ήλιο και μετά τα έψηναν σε καμίνια που λειτουργούσαν σαν κλίβανοι στο κάτω μέρος του καμινιού σιγόκαιγαν χοντρα κούτσουρα δύο έως τρείς ημέρες Για την κατασκευή των πιθαριών χρησιμοποιούνταν ποιοτικά υλικά κυρίως αργιλοχώματα που δεν βρισκόταν πουθενά αλλού. Ακουσα απο΄τον παππού μου από το σόι της μάνας μου να λέει ότι τα πιθάρια του θραψανού ήταν εκτός συναγωνισμού δλδ τα καλύτερα συνεχίζοντας είπε ότι έπαιρναν από τη περιοχή τους επιλεγμένα χώματα ,τα άλεθαν η τα κοπάνιζαν τα παιρνούσαν απο΄κόσκινο και αφού απομάκρυναν τα άχρηστα υλικά επαιρναν τη σκόνη , τη μάλασαν με νερό  έφτιαχναν λάσπη ,έυπλαστη στα χέρια και με τις τεχνικές που ήξεραν κατασκεύζαν οικιακά σκεύη ,αλλά πρωτίστως μεγάλα πιθάρια Τα άφηναν μερικές ημέρες για αποστράγγιση και μετά τα έψηναν Στη συνέχεια μου είπε ότι αν είχε υπερπαραγωγή αγαθών  κυρίως μούστο η στράφυλα και δεν είχε χώρο που να τα βάλλει έπαιρνε τα γαίδουράκια του και ακολουθώντας τη διαδρομή Μετόχι Μακρυλιά Μεσσελέρους Νεάπολη , διανυκτέρευση και την επομένη ημέρα έφτανε στο Θραψανό Φόρτωνε τα πιθάρια που χρειαζόταν στα σαμάρια των ζώων ,τα έδενε με σχοινιά  και στη συνέχεια φόρτωνε δεξιά και αριστερά του σαμαριού ,φάρδους από άχερα για να μη παίζουν τα πιθάρια και κυλινδρίσουν κάτω και σπάσουν .Τα οικιακά σκέυη  τα αγόραζε από το Κεντρί  μικρό κέντρο αγγειοπλαστικής τέχνης τρια χιλιόμετρα βόρεια της Ιεράρετρας  Τάδε εφη απο τον παππου μου Πρέπει ακόμη να προσθέσω ότι η αγγειοπλαστική τέχνη άνθησε στη Μινωίκή εποχή Τα μεγάλα πιθάρια είχαν πολύ μεγάλη φήμη Ταξίδευαν σε πολλά μέρη της Ελλάδος σε πόλεις της Μικράς Ασίας αλλά κυρίως στην Αίγυπτο όπου σε ανασκαφές βρέθηκαν Μινωίτικα μεγάλα πιθάρια Η Ιεράπετρα υπήρξε κέντρο μικροαγγειοπλαστικής σε λύχνους στάμνες λαίνια και πολλά άλλα αγγεία κατά τους Ρωμαίκούς κυρίως χρόνους Βρέθηκαν εργαστήρια σε πολλές θέσεις όμως σήμερα δεν υπάρχουν γιατί καλύφθηκαν από σπίτια Η αγγειοπλαστική σήμερα στο Θραψανό έχει εξελιχθεί σε βιομηχανία περίτεχνων αγγείων που εξάγονται στην Αμερική αλλά και σε άλλες χώρες  Τελειώνοντας θα πώ από διαίσθηση και μόνο ότι ο ξακουστός δίσκος της Φαιστού κατασκευάστηκε απο ανθρώπους  των ιερατείων της Φαιστού και της Αιγύπτου και σιγοψήθηκε σε καμίνι του Θραψανού Από εκει μεταφέρθηκε στο Ανάκτορο της Φαιστού  ένα από τα μεγαλύτερα κέντρα εξαγωγών και εισαγωγών καταναλωτικών αγαθών  Νίκος Ασπραδάκης 23-1-2012