IERAPETRA

IERAPETRA
e-mail Nikosaspradakis007@gmail.com----e-mail-gaspradakis@gmail.com

Σάββατο 31 Μαρτίου 2012

Οι νερόμυλοι των Ιμπραμιανών

Ηταν 7 στημένοι ,κατά μήκος της ποταμίσσας, και σε αρκετή αποσταση ο ένας από τον άλλο.Ο πρώτος ήταν στημένος στου παπά ντρουλή και ο τελευταίος στην περιοχή ανεράψενας , κοντά στην εκκλησία του Αγίου Γεωργίου ,όπου εκεί βρίσκονται οι πηγές του ποταμού μπραμιανού.
Ο τελευταίος ήταν ο σημαντικότερος γιατί άλεθαν εκεί οι περισσότεροι παραγωγοί σιτηρών .Κτίστηκαν στην Ενετοκρατία τον δέκατον έβδομο αιώνα και ανήκαν σε Ενετούς μυλωνάδες .Όταν έφυγαν τούς άρπαξαν οι νέοι κατακτητές.
 Λειτουργούσαν μέχρι το 1940. Το επόμενο έτος βορβαδίστηκαν από τα Γερμανικά στούκας για μιά ολόκληρη μέρα γιατί τα εξέλαβαν ως Εγγλέζικα ποταμόπλοια . Τα περισσότερα σπιτάκια κατέρευσαν και έμειναν μόνο οι πύργοι , που σώζονταν μέχρι σήμερα οι δύο .Στο νερόμυλο του παπά ντρουλή άλεθε ο παππούς μου , γιατί ήταν πιό κοντά στο μετόχι του αλλά και γιατί τα αλέσματα , ήταν καλύτερης ποιότητας.
 Έλεγε ακόμη ότι ο νερόμυλος άλεθε την ώρα 100 οκάδες κριθάρι , και ο μυλωνάς έπαιρνε σε όγκο κα οχι σε βάρος το πέντε της εκατό ,σαν αλεστικά .Για την κατασκευή των νερομυλων ,αλλά και για τον αλεστικο μηχανισμό πολύ λίγα γνωριζουμε .Θα εξιστορίσω όσα ακουσα από τη μητέρα μου πρίν από λίγες ώρες .Ο μηχανισμός άλεσης στεγαζόταν μέσα στο σπίτι του μυλωνά. Το σπίτι ήταν κτισμένο με πέτρες και λάσπη και έφερε δύο επίπεδα .Στο πιό χαμηλό , περίμεναν οι πελάτες με τα σακιά τους , και στο υψηλότερο στεκόταν ο μυλωνάς. Εκεί στηνόταν ο μηχανισμός άλεσης και άλεθε τα σιτηρά .
.Ο μηχανισμός ήταν πολύ απλός και γινόταν με διάφορους τρόπους. Μιά φτερωτή από ξύλο με τη βοήθεια της πίεσης του νερού γύριζε τις μυλόπετρες .Κοντά στον μύλο ήταν στερεωμένο ένα μεγάλο χωνί , μέσα στο οποίο ,ο μυλωνάς έριχνε τα σιτηρά. Αυτά περνούσαν κάτω από τις μυλόπετρες και αλέθονταν . Εξωτερικά και ανεξάρτητα από τον μύλο ,υπήρχε ο πύργος .Ήταν κτισμένος από πέτρες και λάσπη σε σχήμα κυλινδρικό . Το ύψος του εξαρτωνταν από την κλίση του εδάφους  αλλά και από το σημείο παροχέτευσης του νερού .Συνήθως κυμαινόταν , ανάλογα και με την μορφολογία του εδάφους από δέκα έως είκοσι μέτρα
Εσωτερικά ο πύργος είχε μια κατακόρυφη τρύπα  που όσο κατέβαινε προς τα κάτω στένευε , προφανώς για να αυξηθεί η πίεση του νερού. Στην οριζόντια έξοδο το νερό χτυπούσε την φτερωτή με δύναμη λόγω της υδροστατικής διαφοράς την οποια εξανάγκαζε να περιστρέφεται
.Η ενέργεια  της φτερωτής περνούσε στις μυλόπετρες για το άλεσμα. Αυτό γινόταν όταν το νερό ερχόταν από δεξαμενές και δεν υπήρχε σταθερή ροή .Όταν η ποσότητα του νερού ήταν πολύ μεγάλη , όπως συνεβαινε στον νερόμυλο του παπά ντρουλή , το νερό που ερχόταν από το κανάλι, έπεφτε  με ορμή μέσα σε ένα ξύλινο αγωγό  που βρισκόταν πάνω απο τον μύλο και έβρισκε κατευθείαν τη φτερωτή και την έθετε σε περιστροφικές κινήσεις με αποτέλεσμα ο μύλος να λειτουργεί και σε δωδεκάωρη βάση .
Τελειώνοντας να πω ότι σήμερα στα Μπραμιανά σώζονται μόνο δύο πύργοι χωρίς τα σπιτάκια  και της μυλόπετρες  και σιγά-σιγά καταρρέουν από τις διαβρώσεις .Χρειάζονται αναπαλαίωση .
Θα έλεγα  για χάριν της ιστορικής μας κληρονομιάς ο ένας απο τους δύο να αναπαρασταθεί για λόγους τουριστικής επισκεψιμότητας 
 Νίκος Ασπραδάκης  1- 4- 2012

Παρασκευή 30 Μαρτίου 2012

Τα Λουβιαροχώρια της περιοχής μας

Τα λουβιαροχώρια ήταν πολύ μικρές συνοικίες, 2 χιλιόμετρα βόρεια της Ιεράπετρας. Κτίσθηκαν μετά το 1850 για να φιλοξενήσουν ανθρώπους που είχαν ασθενήσει από μια φοβερή αρρώστια, τη λέπρα ή λούβα ,στην ντόπια λαλιά όπως την έλεγαν. Ήταν ο πιό κατάλληλος χώρος γιατί ήταν κοντά στην πόλη και είχαν καθημερινή επαφή με τους συγγενείς τους.
Τα σπιτάκια γκρεμίστικαν από τους Γερμανούς το 1941 και με τις πέτρες που πήραν έκτισαν τα δικά τους οχυρωματικά έργα , για να ελέγχουν τις κινήσεις των πολεμικών συμμαχικών πλοίων.
Η λούβα ήταν τρομερή και φοβερή αρρώστια του δέρματος.Φουσκάλες που πυορραγούσαν μόλυναν πολλά μέλη του σώματος, όπως τη μύτη τα αυτιά τα μάτια και τα δάκτυλα των άκρων, με αποτέλεσμα ένα ένα να καταστρέφονται, και να αποπίπτουν. Δεν αντιμετωπιζόταν με φάρμακα, οι γιατροί σήκωναν τα χέρια ψηλά, και έλεγαν ότι δεν μπορούσαν να κάνουν τίποτα. Οι άρρωστοι κατέφευγαν σε πρακτικές γιάτρισσες, και με γιατροσόφια ή γηθιές προσπαθούσαν να βοηθηθούν, χωρίς ουσιαστικά να έχουν ιάσιμο αποτέλεσμα.
Η περιοχή μας φιλοξένησε πάρα πολούς ασθενείς από ολόκληρο τον νομό Λασιθίου. Στις εποχές που η αρρώστια φούντωνε ή βρισκόταν σε έξαρση οι ασθενείς πέθαιναν πολύ γρήγορα  και τούς έριχναν σε ένα πολύ μεγάλο πηγάδι, που βρισκόταν δίπλα από την εκκλησία του αγίου Δημητρίου. Κάποιος τολμηρός ιερέας που δεν φοβόταν την μετάδοση της νόσου πήγαινε και τους κοινωνούσε λίγο πρίν πεθάνουν. Η εκκλησία κτίστηκε από τους λεπρούς.
Από τον παππού μου άκουσα ότι πολλοί που αρρώσταιναν, έμεναν κλειδωμένοι στα σπίτια τους και οι συγγενείς αποσιωπούσαν το γεγονός  με αποτέλεσμα όλοι να γίνονται θύματα της ασθένειας . Στις εποχές που η λέπρα ήταν σε ύφεση και τα συμπτώματα της νόσου ήταν ηπιότερα οι άρρωστοι πήγαιναν στα χωράφια τους και δούλευαν για να εξασφαλίσουν τα απαραίτητα τρόφιμα. Στις εποχές που η νόσος θέριευε και οι ασθενείς δεν μπορούσαν να εργαστούν  οι συγγενείς τους έφερναν τρόφιμα ,και τα άφηναν ,σε κάποιο τράφο , για να τα πάρουν αργότερα οι άρρωστοι. Επίσης πολλά τρόφιμα τα έδεναν στην άκρη ενός μεγάλου σχοινιού και οι άρρωστοι τα τραβούσαν κοντά τους. Επίσης τον άκουσα να λέει ότι όλοι τους ήταν άνιπτοι (άπλυτοι), οι άνδρες αξύριστοι και φορούσαν συνεχώς τα ίδια ρούχα  καί γενικά είχαν εμφάνιση αξιολύπητη. Ζούσαν στη μοναξιά ,απομονωμένοι και στο περιθώριο της ζωής.
Το 1910 όλοι οι χανσενικοί της Κρήτης μεταφέρθηκαν στο λεπροκομείο της Σπίναλόγκας γιατί τους είπαν ότι θα είχαν πρόσβαση σε γιατρούς, σε φάρμακα και σε νοσοκομειακή περίθαλψη. Το 1957 η αρρώστια έγινε ιάσιμη και το λεπροτομείο έκλεισε, και σήμερα είναι πόλος έλξεως χιλιάδων τουριστών.

Νίκος Ασπραδάκης 30 -3- 2012

Σάββατο 24 Μαρτίου 2012

Σημερινά ευρήματα 24/03/2012s

γενος spondyloys είδος crasscosta θέση Ιεράπετρα γεωλογική εποχή πλειόκαινη στοιχεία πήρα από το ιστολόγιο του γεωλογικού τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών

απομεινάρια απολιθωμένου κοχυλιού

απολιθωποιημένο κοχύλι

στερεοποιημένο κοχύλι χάρμα οφθαλμών μειοκαινικής εποχής δλδ 6 εκατ ετών βάρους 280 γραμ

η εξωτερική του επιφάνεια ανεσύρθη από τον βυθό βάθους 6 μέτρων ,φέρει το επιστημονικό όνομα spondylus

πέτρωμα βρέθηκε στο νησί Ψείρα απέναντι από το χωριό Καββούσι

πέτρωμα βρέθηκε στο νησάκι Ψείρα

αρχέγονη πέτρα

αρχέγονη πέτρα

επί τέλους Ανοιξη

τα φροντίζει η συμβία μου

την πρώτη Μαίου έχωμε την γιορτή τους




















Πέμπτη 15 Μαρτίου 2012

Παραλειπόμενα

αγριολούλουδο

αγριολούλουδο

άνθος με απαλό άρωμα

πέτρα


στερεό κοχύλι

αποτυπώματα πεταλίδων

στερεό απολίθωμα μειόκαινης εποχής mioceno ζυγίζει 300 γραμμάρια είδος σπόνδυλος  spondylus σκληροπρωτείνικό κέλυφος

η πίσω επιφάνεια του απολιθώματος

αποτύπωμα χλαμίδος

στερεό απολίθωμα χάρμα ειδέσθαι

η εσωτερική επιφάνεια του απολιθώματος

μαύρη υαλόπετρα απότατου παρελθόντος


σύγχρονο και αρχέγονο κοχύλι για σύγκριση ,ανήκουν στο ίδιο είδος και διαφέρουν μόνο στο βάρος,το φρέσκο είναι 8 γραμ και το παλαιό 300 γραμ

spondylus  στοιχεία πήρα απο το ιστολόγιο του γεωλογικού τμήματος του Πανεπιστημίου Αθηνών

μαργαριτοφόρο κοχύλι

Μάνος Ασπραδάκης πατάει τον ιστό Τουρκικής σημαίας με το πρέποντα σεβασμό όπως αρμόζει να φέρονται οι νικητές προς τους ηττημένους

Προσθήκη λεζάντας


έφυγε  από τη ζωή στα 27 του χρόνια θυσιάστηκε για τη πατρίδα

το μίσος του για τους Τούρκους δεν έσβηνε με τίποτα

παλαιό και φρέσκο κοχύλι